Kök Kanal Tedavisi
Dişin içerisinde bulunan ve pulpa adı verilen canlı dokunun çıkarılması işlemine kanal tedavisi denir. Kanal tedavisinde dişin hasar görmüş veya canlılığını yitirmiş olan pulpa dokusu çıkarılarak, kök kanallarının şekillendirilmesi ve ardından tekrar çeşitli biyouyumlu materyallerle doldurulması işlemidir. Böylece kök kanalı mikroorganizmalardan arındırılmış ve onların girişini engelleyecek şekilde kapatılmış olur.
Kanal tedavisi gerekliliğini gösteren belirti ve ağrı şekilleri şu şekildedir:
- Bir sebep olmadan başlayan şiddetli, uzun süreli, zonklar tarzında ağrılar.
- Dişlerin birbirine teması veya dişe bir materyal teması sonucu oluşan ağrılar.
- Diş sıcak bir etkenle (çay, kahve vs.) karşılaştığında başlayan ağrılar
- Uykudan uyandıran, uyutmayan gece ağrıları.
KANAL TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
- Öncelikle, dişlerin kanallarına ulaşabileceğimiz her dişin kendi anatomik yapısına uygun dişin üzerinde giriş yolları açılır.
- Hazırlanan giriş kaviteleriyle çürük varsa çürük temizlenir hasar görmüş veya canlılığını yitirmiş pulpa dokusu çıkartılır. Bunun sonucunda kök kanallarına ulaşılır ve çeşitli aletler ile temizlenir ve anatomisine uygun şekil verilir.
- Sonrasında şekillendirilen kanal ve pulpa boşluğu biyouyumlu materyallerle daimi olarak doldurulur. Kanalda kullanılan biyouyumlu materyal gute perka adı verilen şekillendirdiğimiz kanalın şekline uygun şekle sahip bir malzemedir. Bu malzeme (gute perka) şekillendirdiğimiz tüm kanallara yine biyouyumlu olan kanal dolum patları ile yerleştirilir. Bazı durumlarda özellikle çürük nedeniyle fazla madde kaybı olan dişlerde kanala post adı verdiğimiz metal veya fiber yapıda malzemeler yerleştirilerek yapısal destek sağlanır.
Kemikte yıkıma sebep olan kök ucunda enfeksiyon olan dişlerde kanal tedavisinin başarılı olup olmadığını tespit etmek için tedavi öncesi alınan filmlerle tedavi sonrası belirli aralıklarla alınan filmler karşılaştırılır ve enfeksiyonun, kemik kaybının ilerleyip ilerlemediği ya da gerileyip iyileşme gösterip göstermediği kontrol edilir.
Kanal tedavisi gören dişler hastanın ağız bakımını doğru ve düzgün yaptığı taktirde ömür boyu ağızda kalabilirler fakat kanal tedavisi gören dişler canlılıklarını yitirdiklerinden dolayı kuvvet dayanımları azalmış ve canlı bir dişe göre kırılganlaşmışlardır. Kanal tedavili dişlere bu nedenden dolayı iyileşme takibi yapıldıktan sonra kuron yapılmalıdır. Aynı zamanda hastaların ağız bakımlarına yeterli önemi göstermedikleri taktirde tedavili dişte tekrar çürük oluşumu olabileceği için ve ilerleyen zamanda başka problemlerin engellenebilmesi için düzenli diş hekimi muayenesi yapılması gerekir.
Kanal tedavisi dişin durumu uygunsa hekimin kararıyla tek seansta bitirilebilir. Güncel literatür, endodontide gelişen teknolojiyle birlikte (döner eğe sistemleri, çeşitli yıkama teknikleri, lazer teknolojisi gibi) tek seansta kanal tedavisini desteklemektedir. Ancak dişin hastalığına bağlı bazı iltihabi durumlarda kanal tedavisini tek seansta bitirmek uygun olmayabilir. Kanal dezenfeksiyonunu sağlamak için kanal içi ilaç kullanımı gerekebilir. Böyle durumlarda iki veya daha uzun seanslara ihtiyaç duyulabilir. Ancak rutinde dişin durumu uygunsa, kanal tedavisi tek seansta bitirilebilir.
Kanal tedavisi bitirildikten sonra ilk bir hafta on günlük süreçte dişte hassasiyet olabilir. Bu hassasiyet kanal tedavisi yapılırken kökün etrafındaki çevre dokunun da yapılan işlemden etkilenmesine bağlıdır. Gerekirse doktorunuzun önereceği analjezik, anti inflamatuar ilaçların kullanımıyla bu hassasiyet giderek azalacaktır.